Çocuk Psikolojisi

Son yıllarda çocuk psikolojisi aileler tarafından önemsenmeye başlansa da halen bir psikoloğa gitmek bir çok insan için çok zor bir durum. Anne-babalar çocuklarını psikoloğa götürmek için defalarca düşünüyor, sorunları çözmek için çeşitli yöntemleri deniyor ve en son olarak bir psikoloğa gidiyor. Psikoloğa gitmeye karar verene kadar sorun zaten ilerliyor, bu da çözüme ulaşmayı güçleştiriyor. Bir çok aile, ilkokuldan itibaren çocuklarının eğitimi için ciddi bir yatırım yapıyor, oysa çocuklar için yapılacak yatırımın en önemlisi ilk 6 yılda yapılmalı, çünkü kişilik gelişiminin %75'i okul öncesi dönemde tamamlanmış oluyor. Bu dönemlerden sonra çocuğunuzu daha iyi koşullarda yaşatabilirsiniz, ancak daha sağlıklı ve mutlu, daha güvenli ve sosyal, daha zeki ve kendini geliştiren bir insan olmasına katkınız çok azalmış olur.

Hangi durumlarda psikoloğa gidilmeli?

Aileler psikologlara çocuklarıyla ilgili aşağıdaki durumlar için başvurabilir.
· Gelişim kontrolü,
· Davranış ve uyum bozuklukları, hastalıkların tedavisi, sakatlıklar,
· Aile ile ilgili sorunlar ve yaşam değişiklikleri,
· Psikolojiyle ilgili sorulara yanıt için,

Gelişim Kontrolü

Psikoloğa gitmek için çocuklarınızın bir sorunla karşılaşmasını veya bir hastalık oluşmasını, davranış bozukluğu geliştirmesini beklemeyin. 0-6 yaş döneminde çocuklarınızı, gelişim kontrolü yaptırmak için belirli aralıklarla bir uzmana götürmeniz gerekmektedir. Gelişim kontrolü seanslarına psikoloğunuzun da onayıyla, anne-babalar, çocuk bakıcıları veya çocukla ilişkide olan diğer aile büyükleri de katılabilmektedir. Gelişim kontrolleri sayesinde anne-babaların edinecekleri bilgilere şunlardır:
· Çocuğunuzun gelişiminin normal olup olmadığını öğrenebilirsiniz. Gelişim kontrolü seanslarında çocukların gelişimleri 5 bölümde incelenir; fiziksel, hareket, dil, sosyal-duygusal, zeka gelişimi olarak.
· Geriden gelen gelişim alanlarını ve bu alanları desteklemek için yapmanız gerekenleri öğrenmiş olursunuz. Doktorunuz size bu alanı geliştirmenizi sağlayacak egzersizler, oyun ve oyuncaklar önerecektir.
· Çocuğunuzun gelişimini nasıl destekleyebileceğinizi öğrenirsiniz.
· Çocuğunuzun güçsüz ve güçlü yönlerini, eğilimlerini ve bunları geliştirme yollarını öğrenebilirsiniz.
· Çocuğunuzla sağlıklı iletişim kurmayı öğrenebilirsiniz.
· Farkına varmadan yaptığınız hataları düzeltebilirsiniz.
· Çocuğunuzla oyun oynamayı ve ona herhangi bir şeyi doğru şekilde öğretmeyi öğrenebilirsiniz.
· Spor, sanat veya bilimin herhangi bir alanına çocuğunuzu sağlıklı bir şekilde yönlendirmeyi öğrenebilirsiniz.
· Yaşına göre hangi oyun ve oyuncakları seçmeniz gerektiğini öğrenebilirsiniz.
· Çocuğunuzun içinde olduğu dönemle ilgili gerekli olan bilgileri ve bu dönemlerde dikkat etmeniz gereken kuralları öğrenebilirsiniz. Örneğin; 8 ay civarı yabancı kişilerden korkmak, 12 ay civarı özgürlüğünü ilan etmek, 18 ay civarı tuvalet eğitimine hazırlanmak.
· Ortaya çıkabilecek uyum ve davranış bozuklukları ve hastalıkları hızla öğrenebilme, önlem alabilme ve tedaviye başlayabilme olanağı bulabilirsiniz.
Gelişim kontrollerine başlamak için en ideal dönem 6-8 aylar arasıdır. Çocuğunuzun gelişimine göre seanslar daha sık yapılabilmektedir. Ancak gelişimi normal olan çocuklar için genellikle aşağıdaki program yeterli olmaktadır.
6 - 36 ay arası 2 ayda bir görüşme
3 yaş - 6 yaş arası 4 ayda bir görüşme
Davranış ve uyum bozuklukları, hastalıklar, sakatlıklar, yaygın gelişimsel bozukluklar ve kromozomal bozukluklar için psikologlara başvurabilirsiniz. Bu hastalıklarda tıbbi tedavi gerekli ise, psikologlar destek tedavi programlarını uygularlar. Bunun dışında bu hastalıkların sebebinin bulunamadığı durumlar olabilir, ancak çocuğun hastalığa eğilimi mevcut olabilir; bu durumlarda tıbbi tedavi uygulanamaz ama bir psikologla düzenli çalışarak, egzersiz yapılarak sorunun ilerlemesini engellemek mümkün olmaktadır.
Kaza sonucu ve doğuştan olan sakatlıklarda da, tıbbi tedavilerin yanı sıra, psikolojik destek almak hem tedaviye uyumu artırmış olur , hem de çocuğun ve ailenin sorunla başa çıkmasını kolaylaştırabilir. Sakatlıklara örnek olarak, körlük, sağır ve dilsizlik, ortopedik sakatlıklar, ağır konuşma bozuklukları vb. verilebilir.
Uyum sorunları ve davranış bozukluklarının tedavisinde çoğunlukla psikolojik yardım tek başına yeterli olmaktadır. Bu sorunlar çok yaygındır ve bir çok aile bunları yardım almayı gerektirir bir sorun olarak görmez. Anne-babalar genellikle, bu tip sorunların kendiliğinden geçmesini bekler veya sorunu gidermek için o kadar sağlıksız yöntemler dener ki, sorun yer değiştirerek başka bir forma girer veya büyüyerek çözülemez hale gelir. Uyum ve davranış bozukluklarına örnek olarak aşağıdaki sorunları sıralayabiliriz;
- Gece korkuları
- Fobi
- Kaygı bozukluğu
- Parmak emmek (bebeklik dışında)
- Tırnak yemek
- Öfke ve saldırganlık
- Altını ıslatmak
- Dışkı kaçırmak veya tutmak
- Kekemelik
- Tikler
- Yalan söylemek
- Çalmak
- Kardeş kıskançlığı
- Cinsel sorunlar ve mastürbasyon
- Yeme bozuklukları
- Uyku bozuklukları
- İçe kapanıklık
- Aşırı inatçılık