Kompleks Nedir ?

Kompleks, kelime olarak "karmaşık" anlamına gelmektedir. Psikolojide bilinçsiz olarak kişinin ruhsal yaşantısını etkileyen düşünce karışıklıklarına kompleks denir. Kompleks kavramını tanımlarken verilen en önemli ve güzel örneklerden biri Sigmund Freud'un açıkladığı "Ödipus Kompleksi"dir. Hadımlık kompleksi, Anal (makat) kompleksi ve Narsizm kompleksi kişilerin yaşantısını etkileyen diğer önemli kompleksler olarak bilinir.

Aşağılık Kompleksi

Aşağılık kompleksi, Bireysel Psikolojinin kurucusu Alfred Adler tarafından ortaya çıkarılan ve kişinin bazı yönlerde kendini diğer kişilerden aşağı hissetmesine neden olan komplekstir.
Aşağılık kompleksine sahip insanlarda genellikle kendini ispat etme çabaları görülmektedir. Sıklıkla farkına varılmaz ve telafi etme düşüncesi, kişileri eziyet içine sürüklemektedir, şaşırtıcı bir kazanım veya aşırı bir antisosyal davranışla sonuçlanmaktadır.

Oedipus Kompleksi

Oedipus kompleksi çocuklukta gelişen bazı nevrozların temelini açıklamak için Sigmund Freud tarafından geliştirilmiş kavramdır. Çocuğun ebeveynlerine karşı beslediği sevgi ve düşmanlık duygularının bir bütün halinde toplanmasına oedipus kompleksi denir.

Üstünlük Kompleksi

Üstünlük kompleksi, Alfred Adler tarafından ortaya çıkarılan Bireysel Psikolojinin temel ilkelerinden biridir. İnsanın doğuştan var olan aşağılık kompleksine dayanarak kendini diğer insanlardan daha üstün görme, yani aşağılık kompleksinin tam tersi olan bu durum bir yüceltme kompleksidir.
Kişi hep üstün duruma geçmek, sahip olmak, kendini kahraman gibi görme davranışları göstermektedir.
Adler, bu gibi kişilerin aile, geçmiş anılar gibi faktörlerden dolayı toplumun dışında kaldığını, soyutlandığını ifade etmektedir.

İğdiş Kompleksi

İğdiş kompleksi, diğer bir ismiyle kastrasyon kompleksi; çocuklarda Oedipus kompleksine bağlı olarak ortaya çıkmaktadır.

Erkeklerde
Annellerine aşırı bir cinsel eğilim gösterip, babalarına karşı içlerinde düşmanca duygular besleyen, hatta bu duygularında babalarının ölmelerini isteyecek kadar ileri giden erkekler, bu tutumlarından dolayı babalarının kendilerini iğdiş edebileceğini; yani erkeklik organlarından yoksun bırakılacaklarını korku içinde yaşarlar.

Kızlarda
Kızlar, ilgili olayın kendi üzerlerine zaten daha önceden uygulandığı, penislerinin kendilerinden koprarıp alındığı duygusuna kapılmaktadırlar.